Crear para ensinar: III Xornadas didácticas das artes na Galicia de hoxe 2022, Facultade de Ciencias da Educación e do Deporte, Pontevedra, 23 e 24 de setembro de 2022

Abstract

Introdución: Sabemos que os ensinos artísticos deben comezar en primaria e secundaria, xa que é, nestas etapas vitais, cando espertan as primeiras inquedanzas acerca de afeccións que poden chegar a ser profundas e, nalgún caso, ata apostar a existencia futura á creación artística nalgunha das súas expresións. Desde o comezo desta aventura conxunta, agora cúmprense cinco anos, pareceume moi afortunado o título destas xornadas: Crear para ensinar. Porque a actividade pedagóxica é creativa ou, sinxelamente, non é. Ensinar non é o mesmo que dar clases, é algo máis profundo e implica aceptar o risco da innovación continua de recursos e entusiasmos, nunha indagación tenaz que busca motivar as intelixencias, espertar ilusións e, mesmo, iso que se chaman vocacións. Escribiu G. Steiner: «Se un estudante percibe que un está un pouco tolo, posuído dalgunha maneira por aquilo que ensina, é un primeiro paso». E hai que logralo tendo en conta que o obxectivo non é a exhibición do talento de quen educa, senón a eficacia da educación mesma, poñendo por diante o interese de quen ha de aprender o que, certamente, non se lograse sen todo o entusiasmo de quen ha de transmitir os coñecementos. O que require unha boa dose de imaxinación e creatividade, porque o estudantado son sempre diferentes, como diferentes son as circunstancias nas que a aprendizaxe ten lugar. E naquel labor creativo xoga un papel fundamental a comparación e o diálogo entre quen comparte estas tarefas. Aprender a ensinar non pode quedar reducido a un quefacer solitario. Ao contrario, forma parte dunha cadea de aprendizaxe que, remontándose a moi afastados pasados, se concreta, nos nosos incertos presentes, seguindo o fío de verdades profundas, capaces de adaptarse ás cotiandades que cada circunstancia particular impón.