Uso dos recursos TIC no contexto de ensino-aprendizaxe: un eixe na motivación docente

Abstract

A influencia das Tecnoloxías da Información e da Comunicación (TIC) no pro-fesorado é un fenómeno amplamente estudado desde a perspectiva do seu uso nas aulas, da súa integración como recurso no proceso de ensino-aprendizaxe e desde a competen-cia dixital que se require para sentirse capacitado e implementalo nas programacións didácticas e curriculares do ensino. Pero este traballo enfócao desde a influencia que exercen as TIC na motivación e implicación do profesorado. Na primeira parte deste traballo acóutase o estudo teórico nas variábeis relacio-nadas coas TIC e as variábeis relacionadas coa profesión; no bloque A defínense a mo-tivación, a emoción, a satisfacción e a competencia coas TIC e, no bloque B, defínense as variábeis sobre a motivación profesional e a implicación. Así revisamos os modelos, teorías e achados máis relevantes ao redor destas variábeis. Na segunda parte expoñemos os obxectivos que nos marcamos e verifícase em-piricamente a incidencia das variábeis do bloque A (motivacións, emocións, satisfac-ción persoal e profesional, clima e interrelacións coa innovación con TIC e competen-cias dixitais) e das variábeis do bloque B (autodeterminación, eficacia colectiva e impli-cación). Para esta recollida de datos aplicouse un cuestionario que englobaba varios dos instrumentos fiábeis e validados a 350 profesores e profesoras da etapa educativa de secundaria de 37 institutos. Analizamos o enfoque proposto no deseño inicial a través da estatística descriti-va en todas as variábeis e en cada factor; valoramos os resultados demográficos de ida-de, sexo e lugar onde se atopa o instituto de ensino secundario, así como as correlacións dentro das variábeis de cada bloque e entre os dous bloques. E rematamos a parte empí-rica coa análise da regresión. A terceira parte son a discusión e as conclusións e tamén un apartado de achegas prácticas.

The influence of Information and Communication Technology (ICT) on the teaching staff is widely studied from the perspective of its use in the classroom, its inte-gration as a resource in the teaching-learning process, and the digital competence re-quired to be qualified to introduce it in the didactic and curricular teaching programme. Nevertheless, this work gives an approach from the impact of ICT on the teachers’ mo-tivation and involvement. The first part of this work deals with the theoretical study of the variables related to ICT, as well as those related to the profession: motivation, emotion, satisfaction and ICT competence are defined in block A, while variables related to professional motiva-tion and involvement are defined in block B. Thus, the most relevant models, theories and findings around these variables are reviewed. In the second part, the objectives set are presented and the incidence of the vari-ables in block A (motivations, emotions, personal and professional satisfaction, atmos-phere and interrelationship with ICT innovation and digital competence) and in block B (self-determination, collective efficacy and involvement) is empirically checked. So as to compile data, a questionnaire comprising some of the different reliable and validated instruments was applied to 350 teachers from 37 secondary schools in the autonomous community of Galicia. The approach proposed in the initial design is analysed through descriptive sta-tistics in every variable and factor; the demographic results related to age, sex and sec-ondary school location are assessed, as well as the interrelationships within variables of each block and between the two blocks; and, finally, the empirical part and the regres-sion analysis are presented. The third part of this work includes the discussion and the conclusions, in addi-tion to a section containing practical contributions.